فهرست مطالب این صفحه
از قاب‌های صنعتی(سوله صنعتی) به صورت یک یا چند دهانه و عموما یک طبقه با سقف‌های شیب‌دار برای پوشش دهانه‌های بزرگ در کارخانه‌های صنعتی، کشاورزی، انبارها، تعمیرگاه‌ها و… استفاده می‌شود. در سال‌های نه چندان دور برای پوشش دهانه‌های بزرگ در ساختمان‌های مورد اشاره از سازه‌هایی به صورت خرپا استفاده می‌شد. لیکن امروزه استفاده از قاب‌ها(سوله صنعتی) با مقطع متغیر و اتصالات ممان گیر در ساخت سازه های فلزی صنعتی بسیار متداول است.
استفاده از اعضا با مقطع متغیر در قاب‌های صنعتی شیب دار این امکان را فراهم می‌کند که در محل‌هایی که دارای لنگر خمشی زیادتری هستند ممان اینرسی بیشتر و در نتیجه اساس مقطع بزرگ‌تری وجود داشته باشد. سطح مقطع قاب‌های صنعتی عموما به شکل«I» هستند که در آن‌ها ابعاد بال در طول یک عضو ثابت ولی ارتفاع جان بسته به اندازه لنگر خمشی عضو متغیر در نظر گرفته می‌شود.
سوله صنعتی چیست
به قاب‌های صنعتی با مقطع متغیر سوله نیز گفته می‌شود که در کشور ما کارخانجات متعدد وجود دارند که قاب‌های صنعتی به شکل سوله را برای دهانه‌های گوناگون محاسبه، طراحی و اجرا می‌کنند. با توجه به پیشرفت فن جوشکاری بیشتر اتصالات در کارخانجات سوله سازی به صورت جوش اجرا می‌شود و عمدتا مونتاژ و اجرای سوله در محل مورد استفاده توسط اتصالات پیچی در نظر گرفته می‌شود.
عوامل تعیین کننده در وزن سازه‌های صنعتی
منطقه مورد نظر یرای ساخت سوله از جهت میزان سرعت وزش باد و همچنین میزان حداکثر بارش برف، دهانه سالن، ارتفاع ستون‌ها
اقتصادی ساختن هر سفارش در واقع دانستن میزان واقعی ابعاد مذکور و پیش بینی موارد مورد نیاز است. بدیهی است بهترین محاسبات هم بدون رعایت کیفیت جوشکاری، استفاده از پیچ و مهره‌ها و سایر اتصالات استاندارد، زنگ زدایی و رنگ آمیزی علمی یا کارگذاری صحیح اجزا، فاقد کارآیی و استحکام لازم خواهد بود. لازم به توضیح است که کلیه قطعات ساخت این شرکت با استفاده از تجربه چندین ساله و نظارتی ثابت، جوش اتوماتیک زیر پودری و استفاده از ماتریال کاملاً استاندارد (که در هر زمان می‌تواند به رویت کارفرما برسد) تولید شده و تا کنون به تائید ده‌ها شرکت مشاور و دستگاه نظارت رسیده است. سوله صنعتی، سوله صنعتی
اطلاعات اولیه مورد نیاز جهت طراحی سازه‌های صنعتی
- دهانه
- طول
- ارتفاع
- شیب
- اطلاعات در مورد محل نصب سازه
- بار وارده به سازه مانند جرثقیل‌های سقف
قاب شیب‌دار سوله صنعتی
سیستم قاب فولادی در تحمل بارهای مختلف زنده، برف، بار، زلزله و بارهای جرثقیل در ساختمان‌های صنعتی نقش اصلی را ایفا می‌کند. سیستم قاب فولادی معمولا از اعضایی با مقطع متغیر و دارای اتصالات صلب تشکیل می‌شوند. این اعضا به صورت توام تحت تاثیر نیروی محوری، نیروی برشی و لنگر خمشی قرار دارند که عبارت‌اند از:
- بادبند قایم سوله
- بادبند سقفی سوله
- عناصر فشاری طولی سقف سوله
- لایه‌های سوله
بارهای وارد بر سقف ساختمان‌های صنعتی توسط لایه‌ها تحمل و به قاب‌های اصلی شیب دار منتقل می‌گردد. لایه‌ها به صورت تیرهایی با دهانه‌های ساده یا طولی معادل فاصله قاب‌ها در طول سالن و یا به صورت تیرهای پیوسته طراحی و اجرا می‌شوند. مقطع لایه‌ها به صورت «I» شکل می‌باشند. توصیه می‌شود حداکثر تغییر مکان مجاز لایه‌ها در اثر مجموع بارهای مرده و سر بار برف از ۱/۲۰۰ طول دهانه کم‌تر باشد.
برای جلوگیری از کمانش جانبی و پیچشی تیرهای قاب اصلی بایستی به نحو مناسبی بال فشاری آن‌ها در فواصل لازم و در امتداد جانبی بر صفحه قاب نگهداری شوند.
میله مهار سوله
میل مهار سوله عرض لایه‌ها را در فواصل معینی به یکدیگر متصل می‌کنند میل مهارها که عمود بر امتداد لایه‌ها در سقف قاب شیب‌دار اجرا می‌شوند سه وظیفه مهم را ایفا می‌کنند:
- نیروی رانشی در امتداد سطح شیب دار را تحمل می‌کنند
- لایه‌ها به عنوان مهار جانبی از کمانش جانبی پیچشی بال فشار جلوگیری می‌کند.
- دهانه خمشی حول محور ضعیف نیمرخ لایه را کاهش می‌دهد.
سوله به دلیل کاربرد عمدتا صنعتی از نظر طراحی با سایر سازه‌ها متفاوت است خصوصا آن که قاب‌ها در این نوع سازه‌ها کاملا متفاوت بوده و دارای شیب می‌باشند و دهانه‌ها نیز نسبت به سایر سازه‌ها بزرگ‌تر است. به دلیل بزرگ بودن ابعاد تیرها و ستون‌ها، جهت اجرای این سازه نمی‌توان از پروفیل‌های موجود در بازار استفاده نمود و باید اقدام به ساخت آن‌ها کرد که اصطلاحا به آن تیر ورق می‌گویند.
طراحی سوله صنعتی
امر طراحی سوله کاریست تخصصی و بسیار دقیق، فاکتورهای مهمی در طراحی دخیل هستند که بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند هم هزینه‌ی گزافی را به سازنده تحمیل کند که صرفه‌ی اقتصادی را زیر سوال می‌برد و هم ممکن است نتیجه‌ی معکوس داده و استحکام و پایداری سازه را تضعیف نماید. برای طراحی سوله ها از نرم افزاری به نام سوله پرداز استفاده می شود. با استفاده از این برنامه می توان پل جرثقیل، حماله های جرثقیل و فونداسیون ها را طراحی کرد. برای طراحی یک سوله اطلاعات زیر مطلوب است:
- بار برف و نیروی باد روی سوله
- ارتفاع جانبی سوله
- شیب مورد نظر سقف و طبیعتاً محاسبه ارتفاع تاج سوله
- طول دهانه عرضی سوله
- طول دهانه‌های طولی و تعداد قاب‌های طولی در نظر گرفته شده سوله
- آیا جرثقیل در طراحی سوله در نظر گرفته شود یا خیر؟
- پوشش مورد نظر سقف
با دانستن اطلاعات فوق و ابعاد در نظر گرفته شده جهت سوله اقدام به طراحی آن می‌نماییم که در نهایت تبدیل به نقشه‌ای اجرایی و اجرای سازه خواهد شد اما اجرای سازه‌ی سوله در ظاهر آسان اما در باطن مشکل است و تیم‌های مهندسی خاصی هستند که نسبت به اجرای سوله اقدام می‌کنند. مونتاژ و رگلاژ و تنظیم قاب‌های سوله کاریست بسیار حساس، همواره در نظر داشته باشید که مهاربندهای جانبی سوله به سرعت و هم‌زمان اجرا گردند زیرا یکی از نقاط ضعف سازه‌ی سوله ضعف پایداری آن در برابر نیروهای جانبی است که البته این امر توسط مهاربندهای جانبی کاملا مهار می‌گردد اما زمان اجرای آن از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است.
مرحله برش و سوراخ‌کاری سوله
قبل از ساخت اجزای مختلف سوله، با استفاده از نقشه‌های سفارش ساخت (SHOP DRAWING) ورق در محل کارگاه به وسیله گیوتین (قیچی آهن بر) برش خورده و بعد مونتاژ شده و جوشکاری می‌شود سوراخ‌کاری‌های لازم نیز در همین مرحله انجام می‌شود.
تایید و رنگ سوله صنعتی
قبل از رنگ آمیزی، قطعات توسط مهندسین بازبینی و تایید می‌شود و در صورت نیاز برای سند بلاست فرستاده می‌شود و بعد از تمیزکاری برای رنگ آمیزی آماده می‌شوند. در این مرحله دو یا سه لایه رنگ بر روی ستون‌ها و شاه‌تیرها و سایر اجزای فلزی زده می‌شود که تعداد لایه‌ها و نوع رنگ در مشخصات فنی و نقشه‌ها موجود می‌باشد.
رنگ آمیزی با قلمو مجاز نیست و حتماً بایستی با پیسوله رنگ آمیزی صورت بگیرد.
سند بلاست به عملیاتی گفته می‌شود که طی آن ماسه سیلیسی با فشار بر روی قطعه پاشیده می‌شود تا علاوه بر پاک کردن زنگ زدگی، سطح را برای رنگ زدن آماده کند. معمولاً تمامی قطعات فلزی قبل از رنگ سند بلاست می‌شوند. نکته مهم در عملیات سند بلاست این است که باید از زیاده روی در این امر خود داری کرد. چرا که این کار باعث فرسایش و نازک شدن لایه‌های فلزی می‌شود.
حمل و نصب سوله
بعد از رنگ، مرحله حمل و نصب سوله می‌باشد که قطعات ساخته شده از محل ساخت (کارگاه) به محل نصب (زمین خریدار) انتقال داده می‌شود و اکیپ نصاب برای نصب سوله به محل اعزام می‌شوند. نصب به وسیله جرثقیل‌های سنگین انجام می‌شود. در این مرحله باید دقت نمود که حتما قاب به صورت کامل نصب شود، چرا که به علت بلندی ستون‌ها در صورت عدم نصب رفترها و نصب ستون به صورت تکی و رها کردن آن امکان واژگونی ستون وجود دارد.
بارهای محاسباتی سوله
بارهای وارد بر یک ساختمان صنعتی شامل موارد زیر هستند که بایستی با توجه به توصیه آیین نامه‌های معتبر محاسبه و به صورت مناسب بر قاب صنعتی اعمال گردند بار مرده سوله شامل وزن قطعات مختلف قاب، پوشش سقف، پشم شیشه و توری مرغی می‌باشد. بار برف سوله
با توجه به موقعیت جغرافیایی و محل قاب صنعتی از نظر مقدار ریزش برف، وزش باد و شیب سقف قاب صنعتی بارهای حاصل از برف بر قاب تعیین و به آن اعمال می‌گردند.ساخت سوله ساخت سوله ساخت سوله ساخت سوله
بار باد سوله
بار ناشی از وزش باد به صورت جانبی و افقی در امتداد محورهای اصلی ساختمان صنعتی اعمال می‌شود.
بار زلزله سوله
بار زلزله نیز بایستی بر اساس روابط پیشنهادی آیین نامه‌های بارگذاری تعیین و به گونه‌ای مناسب و به صورت افقی بر قاب صنعتی اعمال شوند. نیروی زلزله تابعی از وزن سازه، ضریب بار قاب سازه و … می‌باشد.
بار جرثقیل سوله
در بعضی از ساختمان‌های صنعتی، جرثقیل‌هایی برای جابه جایی اشیا سنگین در جهات طولی و عرضی سالن تعبیه می‌شود. پل اصلی و ریل‌های جرثقیل بایستی برای بحرانی‌ترین نوع بارگذاری طراحی شوند.
مزایای سوله
- سبکی
- انعطاف پذیری زیاد
- استحکام
- امکان پرهیز از عیوب ذاتی
- امکان طراحی و اجرای سازه‌هایی با ابعاد بزرگ
- ایمنی زیاد در برابر عوامل مخرب محیطی
- توانایی اجرای سازه‌هایی با اشکال متنوع
